[ Pobierz całość w formacie PDF ]
autorytetowi Magisterium i stanowi przedmiot jego rozeznania, jak to już
wyjaśniałem poprzednio. Prawdy wiary stawiają bowiem określone wymogi, które
filozofia musi respektować, gdy nawiązuje relację z teologią.
78. W świetle tych rozważań łatwo jest zrozumieć, dlaczego Magisterium
wielokrotnie chwaliło zalety myśli św. Tomasza i ukazywało go jako przewodnika i
wzór dla teologów. Nie chciało w ten sposób zajmować stanowiska w kwestiach ściśle
filozoficznych ani też nakazywać przyjęcia określonych poglądów. Zamiarem
Magisterium było i nadal jest ukazanie św. Tomasza jako autentycznego wzoru
dla wszystkich poszukujÄ…cych prawdy. W jego refleksji bowiem wymogi rozumu i moc
wiary połączyły się w najbardziej wzniosłej syntezie, jaką kiedykolwiek wypracowała
ludzka myśl, jako że potrafił on bronić radykalnie nowych treści przyniesionych przez
Objawienie, nie Å‚amiÄ…c nigdy zasad, jakimi kieruje siÄ™ rozum.
79. Rozwijając nauczanie zawarte we wcześniejszych wypowiedziach Magisterium
Kościoła, zamierzam w ostatniej części tej Encykliki wskazać pewne wymogi, jakie
teologia a przede wszystkim słowo Boże stawia dzisiaj myśli filozoficznej i
współczesnym filozofiom. Jak już podkreślałem, filozof musi kierować się własnymi
regułami i opierać na własnych zasadach; jednakże prawda może być tylko jedna.
Treści Objawienia nigdy nie mogą umniejszać odkryć rozumu i jego słusznej
autonomii; rozum jednak ze swej strony nie powinien nigdy utracić zdolności do
refleksji nad samym sobą i do stawiania pytań, świadom, że nie może przypisać sobie
statusu absolutnego i wyłącznego. Prawda objawiona, ukazując tajemnicę bytu w
pełnym świetle, które promieniuje z samej Istoty dającej byt, rozjaśni drogę refleksji
filozoficznej. Chrześcijańskie Objawienie staje się zatem prawdziwym łącznikiem i
przestrzenią spotkania między myślą filozoficzną a teologiczną w ich wzajemnych
odniesieniach. Tak więc należy sobie życzyć, aby teologowie i filozofowie poszli za
jedynym autorytetem prawdy w celu wypracowania filozofii współbrzmiącej ze
słowem Bożym. Ta filozofia stanie się terenem spotkania między kulturami a wiarą
chrześcijańską, podstawą do porozumienia między wierzącymi i niewierzącymi.
Będzie pomocna, ponieważ wierzący przekonają się bliżej, że wiara zyskuje na głębi i
autentyczności, jeżeli idzie w parze z refleksją i nie rezygnuje z niej. Potwierdzenie
tego przekonania znajdujemy także w nauce Ojców: «Sama wiara nie jest niczym
innym jak przyzwoleniem myśli. (...) Każdy kto wierzy, myśli wierząc myśli i myśląc
wierzy. (...) Wiara, jeÅ›li nie jest myÅ›leniem, nie istnieje»95. A w innym miejscu:
«JeÅ›li usuwamy przyzwolenie rozumu, usuwamy wiarÄ™, ponieważ bez przyzwolenia
rozumu nie można wierzyć»96.
ROZDZIAA VII
POTRZEBY I ZADANIA CHWILI OBECNEJ
Niezbywalne wymogi słowa Bożego
80. W Piśmie Zwiętym znalezć można cały zespół elementów, dostępnych
bezpośrednio lub pośrednio, które pozwalają zbudować wizję człowieka i świata o
znacznej wartości filozoficznej. Chrześcijanie stopniowo uświadomili sobie, jakie
bogactwo kryje się na tych świętych stronicach. Ukazują one, że rzeczywistość, którą
postrzegamy, nie jest absolutem: nie jest niestworzona i nie zrodziła się sama. Tylko
Bóg jest Absolutem. Ze stronic Biblii wyłania się ponadto wizja człowieka jako imago
Dei, która zawiera konkretne wskazania dotyczące jego istoty i wolności oraz
nieśmiertelności jego ducha. Skoro świat stworzony nie jest samowystarczalny, to
wszelkie złudne poczucie autonomii, ignorujące zasadniczą zależność każdego
stworzenia w tym także człowieka od Boga, prowadzi do dramatów, które
udaremniajÄ… rozumne poszukiwanie harmonii i sensu ludzkiego istnienia.
Także problem zła moralnego najtragiczniejszej formy zła zostaje podjęty w
Biblii, która mówi nam, że jego zródeł nie można znalezć w jakiejś niedoskonałości
związanej z materią, ale że jest ono raną zadaną przez człowieka wyrażającego w
sposób nieuporządkowany swoją wolność. Słowo Boże stawia wreszcie pytanie o
sens istnienia i udziela na nie odpowiedzi, kierując człowieka ku Jezusowi
Chrystusowi, Wcielonemu Słowu Bożemu, które w pełni urzeczywistnia ludzką
egzystencję. Lektura świętego tekstu pozwoliłaby dostrzec inne jeszcze aspekty,
jednakże na pierwszy plan wysuwa się odrzucenie wszelkich form relatywizmu,
materializmu i panteizmu.
Fundamentem tej «filozofii» zawartej w Biblii jest przekonanie, że życie ludzkie i
świat mają sens i zmierzają ku pełni, która urzeczywistnia się w Chrystusie Jezusie.
Wcielenie pozostanie zawsze centralną tajemnicą, do której należy się odwoływać,
aby zrozumieć zagadkę istnienia człowieka, świata stworzonego i samego Boga. [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl fopke.keep.pl
autorytetowi Magisterium i stanowi przedmiot jego rozeznania, jak to już
wyjaśniałem poprzednio. Prawdy wiary stawiają bowiem określone wymogi, które
filozofia musi respektować, gdy nawiązuje relację z teologią.
78. W świetle tych rozważań łatwo jest zrozumieć, dlaczego Magisterium
wielokrotnie chwaliło zalety myśli św. Tomasza i ukazywało go jako przewodnika i
wzór dla teologów. Nie chciało w ten sposób zajmować stanowiska w kwestiach ściśle
filozoficznych ani też nakazywać przyjęcia określonych poglądów. Zamiarem
Magisterium było i nadal jest ukazanie św. Tomasza jako autentycznego wzoru
dla wszystkich poszukujÄ…cych prawdy. W jego refleksji bowiem wymogi rozumu i moc
wiary połączyły się w najbardziej wzniosłej syntezie, jaką kiedykolwiek wypracowała
ludzka myśl, jako że potrafił on bronić radykalnie nowych treści przyniesionych przez
Objawienie, nie Å‚amiÄ…c nigdy zasad, jakimi kieruje siÄ™ rozum.
79. Rozwijając nauczanie zawarte we wcześniejszych wypowiedziach Magisterium
Kościoła, zamierzam w ostatniej części tej Encykliki wskazać pewne wymogi, jakie
teologia a przede wszystkim słowo Boże stawia dzisiaj myśli filozoficznej i
współczesnym filozofiom. Jak już podkreślałem, filozof musi kierować się własnymi
regułami i opierać na własnych zasadach; jednakże prawda może być tylko jedna.
Treści Objawienia nigdy nie mogą umniejszać odkryć rozumu i jego słusznej
autonomii; rozum jednak ze swej strony nie powinien nigdy utracić zdolności do
refleksji nad samym sobą i do stawiania pytań, świadom, że nie może przypisać sobie
statusu absolutnego i wyłącznego. Prawda objawiona, ukazując tajemnicę bytu w
pełnym świetle, które promieniuje z samej Istoty dającej byt, rozjaśni drogę refleksji
filozoficznej. Chrześcijańskie Objawienie staje się zatem prawdziwym łącznikiem i
przestrzenią spotkania między myślą filozoficzną a teologiczną w ich wzajemnych
odniesieniach. Tak więc należy sobie życzyć, aby teologowie i filozofowie poszli za
jedynym autorytetem prawdy w celu wypracowania filozofii współbrzmiącej ze
słowem Bożym. Ta filozofia stanie się terenem spotkania między kulturami a wiarą
chrześcijańską, podstawą do porozumienia między wierzącymi i niewierzącymi.
Będzie pomocna, ponieważ wierzący przekonają się bliżej, że wiara zyskuje na głębi i
autentyczności, jeżeli idzie w parze z refleksją i nie rezygnuje z niej. Potwierdzenie
tego przekonania znajdujemy także w nauce Ojców: «Sama wiara nie jest niczym
innym jak przyzwoleniem myśli. (...) Każdy kto wierzy, myśli wierząc myśli i myśląc
wierzy. (...) Wiara, jeÅ›li nie jest myÅ›leniem, nie istnieje»95. A w innym miejscu:
«JeÅ›li usuwamy przyzwolenie rozumu, usuwamy wiarÄ™, ponieważ bez przyzwolenia
rozumu nie można wierzyć»96.
ROZDZIAA VII
POTRZEBY I ZADANIA CHWILI OBECNEJ
Niezbywalne wymogi słowa Bożego
80. W Piśmie Zwiętym znalezć można cały zespół elementów, dostępnych
bezpośrednio lub pośrednio, które pozwalają zbudować wizję człowieka i świata o
znacznej wartości filozoficznej. Chrześcijanie stopniowo uświadomili sobie, jakie
bogactwo kryje się na tych świętych stronicach. Ukazują one, że rzeczywistość, którą
postrzegamy, nie jest absolutem: nie jest niestworzona i nie zrodziła się sama. Tylko
Bóg jest Absolutem. Ze stronic Biblii wyłania się ponadto wizja człowieka jako imago
Dei, która zawiera konkretne wskazania dotyczące jego istoty i wolności oraz
nieśmiertelności jego ducha. Skoro świat stworzony nie jest samowystarczalny, to
wszelkie złudne poczucie autonomii, ignorujące zasadniczą zależność każdego
stworzenia w tym także człowieka od Boga, prowadzi do dramatów, które
udaremniajÄ… rozumne poszukiwanie harmonii i sensu ludzkiego istnienia.
Także problem zła moralnego najtragiczniejszej formy zła zostaje podjęty w
Biblii, która mówi nam, że jego zródeł nie można znalezć w jakiejś niedoskonałości
związanej z materią, ale że jest ono raną zadaną przez człowieka wyrażającego w
sposób nieuporządkowany swoją wolność. Słowo Boże stawia wreszcie pytanie o
sens istnienia i udziela na nie odpowiedzi, kierując człowieka ku Jezusowi
Chrystusowi, Wcielonemu Słowu Bożemu, które w pełni urzeczywistnia ludzką
egzystencję. Lektura świętego tekstu pozwoliłaby dostrzec inne jeszcze aspekty,
jednakże na pierwszy plan wysuwa się odrzucenie wszelkich form relatywizmu,
materializmu i panteizmu.
Fundamentem tej «filozofii» zawartej w Biblii jest przekonanie, że życie ludzkie i
świat mają sens i zmierzają ku pełni, która urzeczywistnia się w Chrystusie Jezusie.
Wcielenie pozostanie zawsze centralną tajemnicą, do której należy się odwoływać,
aby zrozumieć zagadkę istnienia człowieka, świata stworzonego i samego Boga. [ Pobierz całość w formacie PDF ]